Diabetik Retinopati Nasıl Oluşur?
Diabetik retinopati, şeker hastalığının (Diabetes Mellitus) yıllar içerisinde gözdeki küçük kan damarlarını etkilemesi ile oluşur. Damar yapılarının bozulması sonucu çeşitli retina patolojileri oluşur:
- Küçük damar genişlemeleri (Mikroanevrizmalar)
- Hasarlı damarla rdan sıvı kaçağı olması (Eksuda,ödem)
- Hasarlı damarlardan oluşan küçük kanamalar (Retinal Hemorajiler)
- Küçük kan damarlarının tıkanıklıklarına bağlı retinanın oksijen ihtiyacının karşılanamaması (İskemi)
- Anormal yeni damar oluşumları (Neovaskülarizasyon). Bu damarlar anormal yapıları nedeniyle kolayca kanayabilir.
Başlangıçta küçük damar genişlemeleri ile başlayan diabetik retinopatide temelde iki sebep ile görme azalır. Birincisi damar yapısının bozulması ile oluşan ödem ikincisi ise anormal yeni damarlara bağlı olarak gelişen kanamalardır. Tedavi edilmeyen hastalarda anormal damarlardan oluşan ve retina yüzeyini kaplayan zarlar retina dekolmanına yol açarak ciddi ve bazen geri dönüşümsüz görme kayıplarına neden olurlar.
Görmesi çok iyi olan hastalarda da muayene sırasında ciddi Diabetik retinopati bulguları saptanabilir. Bunun yanında Tip 2 Şeker hastalığı tanısı hastalığın başlamasından yıllar sonra konulmuş olabilir. Bu nedenle özellikle tip 2 şeker hastalığı (Tip 2 Diabet) tanısı almış her hasta göz muayenesi olmalıdır.
Kimlerde Diabetik Retinopati Oluşur?
Diabet, erken yaşlarda başlayan (insüline bağımlı diabet) tip 1 ve ileri yaşlarda ortaya çıkan tip 2 diabet olarak iki çeşittir. Tip 1 diabet hastalarında daha sık görülür. Ancak tanısı gecikmeden konulduğu için tip 1 diabet hastalarında tanı anında diabetik retinopati görülmez. Tip 2 diabet hastalarının tanısı bazen yıllarca gecikebilir bu nedenle tip 2 diabet tanısı konan her hasta göz muayenesi de olmalıdır. Yeni tanı konan tip 2 şeker hastalarında diabetik retinopati görülme oranı -20 dir. Hatta bazı şeker hastalarının tanısı göz muayenesi sırasında konulmaktadır.
Diabetik retinopati için risk faktörleri şunlardır;
- Diabetin süresi : 15 yılı geçmiş şeker hastalarının %75 inde diabetik retinopati görülmektedir.
- Kan şekerinin yüksek seyretmesi ve yüksek HbA1c seviyeleri
- Hipertansiyon
- Hamilelik
- Sigara kullanımı, şişmanlık, yüksek kollesterol
- Diabetik Retinopati Engellenebilir mi?
Kan şekeri düzeyinin çok sıkı kontrolü diabetik retinopati oluşumunu engelleyebilir. Hafif diabetik retinopatisi olan kişilerde ise diabetik retinopatinin ilerlemesi yavaşlatılabilir. Hipertansiyon, kollesterol ve kilo sorunları kontrol altına alınmalıdır. Göz doktorunuzun muayenesi sonucu Diabetik retinopati saptanmamış ise yılda bir kontrolünüz yeterlidir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Takip: Hafif diabetik retinopatiniz var ise iyi kan şekeri düzenlemesi, risk faktörlerinin ortadan kaldırılması ve doktorunuzun uygun gördüğü muayene aralıkları ile takibiniz yeterlidir.
Lazer tedavisi: Diabetik maküler ödem veya yeni damar oluşumları (proliferatif diabetik retinopati) saptanmış ise lazer tedavisi temel tedavi yöntemidir. Genellikle görmenin daha da kötüleşmesini önlemek ve varolan görmeyi korumak amacıyla yapılır. Azalmış görmeyi düzeltmez. Bazen bir miktar görme artışı sağlayabilir. Arzu edilen göz içi kanaması olmadan yapılmasıdır. Göz içi kanaması fazla ise yapılamayabilir. Bu durumda doktorunuz sizin için en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir.
Göz içi ilaç uygulamaları: Ödem ve/veya yeni damar oluşumlarının geriletilmesi amacı ile doktorunuz göz içine ilaç enjeksiyonları önerebilir.
Vitrektomi ameliyatı: Vitreus içine kanaması olan veya zarlara bağlı retina dekolmanı gelişmiş hastalarda görme artışı sağlamak veya kötüye gidişi durdurmak amacı ile uygulanır.
Lazer Tedavisi Nasıl Yapılır?
Göz bebekleri büyütüldükten sonra damlalar ile göz uyuşturulur. Özel lensler kullanılarak lazer tedaviniz yapılır. Tedavi sırasında parlak ışıklar hissedersiniz. Genellikle ağrısız bir uygulama olmasına rağmen bazı hastalar geçici ağrı hissedebilmektedir. Lazer sonrası günlük yaşamınıza dönebilirsiniz. Lazer sonrası diyet değişikliği yoktur. El ve yüzünüzü yıkayabilirsiniz. Yakın okuma güçlüğü 24-36 saat devam edebilir.