Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (Sarı Nokta Hastalığı) Nedir?
Sarı nokta hastalığı olarakta bilinen yaşa bağlı maküla dejenerasyonu (YBMD) merkezi görmenin bozulmasına yol açan bir hastalıktır. Yaşla beraber görülme sıklığı arttığı için “yaşa bağlı maküla hastalığı” ismi verilmiştir. Ultraviole (Güneş ışığı), sigara kullanımı ve aile hikayesi risk faktörlerinin başlıcalarıdır.
Kaç tipi vardır?
Kuru Tip
Islak Tip
Kuru tip YBMD, retina altında sarı renkli birikimlerle (drüzen) başlar ileri dönemlerde retinada atrofi (geogrofik atrofi) ve merkezi görmede bozulma meydana gelir.
Yaş tip YBMD de ise makülada retina altında koroidal neovasküler membran adı verilen yeni damarlar oluşur. Bu damarlardan retina içine kanama ve sıvı sızıntısı (ödem) olur. Görme azalmasına bu kanamalar ve ödem neden olur. Zamanla yeni damar oluşumları skara dönüşür.
Belirtileri Nelerdir?
Kuru tip YBMD de zaman içerisinde yavaş yavaş merkezi görmede azalma olur. Son aşamalarda ise ciddi görme kayıpları olabilmektedir. Yaş tip YBMD de ciddi görme kayıpları daha sık görülür. Çizgilerde kırıklık ve dalgalanma erken safhaların belirtisi olabilir. Cümle içerisindeki kelime veya harflerin seçilememesi de ilk belirtilerdendir. Kanama oluştuğunda merkezi görmeyi kaplayan karanlık alanlar şeklinde görme azalmaları olabilir. Tedavi edilmediği taktirde bu karanlık bölgeler genişler daha ciddi görme azalmaları ile sonuçlanır.
Ybmd Nasıl Saptanır?
Sarı nokta hastalığının saptanmasının en iyi yolu özellikle 50 yaşından sonra düzenli retina muayenesidir. Kareli kağıt testi (Amsler testi) hastalığın erken dönemde yakalanması için çok faydalı olabilir. Kişilerin evde kendi başlarına yapabilecekleri kolay bir testtir.
FFA, ICG anjiografi ve OCT doktorunuz tarafından gerekli durumlarda istenebilir. Bu testler her hasta için ideal tedavinin belirlenmesinde çok önemlidir.
Ybmd Nasıl Tedavi Edilir?
Kuru tip YBMD‘da koruyucu tedaviler uygulanır. A,C,E vitaminleri, lutein, antioksidanlar ve çinko içeren ilaçlar hastalığın ilerleme hızını yavaşlatmakta ve yaş tipe dönme olasılığını azaltmaktadır. Sigara içiminin bırakılması ve güneş gözlüğü kullanımı son derecede önemlidir. Yaş tipe dönme olasılığı nedeniyle sıkı takip gerekir.
Yaş tip YBMD‘da anti-VEGF adı verilen göz içi ilaç uygulamaları yapılır. 4-6 hafta aralıklarla en az 3 kez uygulanır. İlk yıl ayda bir, ikinci yıl iki ayda bir yapılan takipler sırasında gerektiğinde ilaç uygulamaları tekrar edilir. Konvansiyonel laser veya fotodinamik tedavide bazı hastalarda kullanılabilir. Bu tedavilerin öncelikli amacı görmenin daha kötüye gitmesini engellemektir. Bu nedenle görme keskinlikleri daha iyi olduğu başlangıç döneminde tanı konulması ve tedavinin başlaması önemlidir. Bazı hastalarda görme artışı da sağlanabilmektedir.